Verraad in de Bommelse ‘Wolfskuil’
Een koude zaterdag in februari Zaterdagmiddag 8 februari 1738. Het is winter en bar koud in de Gelderse gevangenis waar Johannes Hendricus Sticksner opgesloten zit. Johannes is 22 jaar oud, kleermaker van opleiding en afkomstig uit Düsseldorf. Nu zit hij al een half jaar in Zaltbommel in hechtenis. Voetstappen klinken op de gang. De gerechtsbode.…
Een vergeten woord voor op je bord: de erwet-hauwe
Soms kom ik in een historische bron een woord tegen waar ik op het eerste gezicht geen raad mee weet. Een woord dat kennelijk naar een alledaagse zaak verwees, maar taalkundig ondoorzichtig blijkt. Zo’n geval is het woord hetauwen, dat opduikt in het huishoudboekje van Hester della Faille, een rijke Antwerpse vrouw die in de…
Customary Law and the Nature of Justice
In 2023 YouTuber Abigail Thorn published a thought-provoking video essay on her channel Philosophy Tube, titled “How Police Make Up the Law.” In this essay, she explores philosophical debates on defining law, highlighting its paradoxes and pragmatic consequences—primarily within the framework of modern legal systems. This focus is understandable, especially given the second half of…
De Golf van Amerika en de Mare Frisicum: historische waternaamgeving en taalhistorisch erfgoed
Vandaag bracht Donald Trump het omstreden voorstel naar voren om de ‘Gulf of Mexico’ voortaan de ‘Gulf of America’ te noemen. Dit plan dat geworteld lijkt in nationalistische en xenofobe motieven, biedt een interessante aanleiding om stil te staan bij hoe waternamen door de geschiedenis heen veranderen. Vanuit een Nederlands historisch perspectief laat de ontwikkeling…
Hoe kómen we eigenlijk aan een standbeeld van Jan Pieterszoon Coen? (gastblog door Joey Spijkers)
Standbeelden zijn meer dan alleen decoraties in onze openbare ruimte; ze vertellen verhalen over hoe samenlevingen zichzelf en hun geschiedenis willen zien. Het monument voor Jan Pieterszoon Coen in Hoorn, een van de meest besproken beelden van Nederland, vormt voor historicus Joey Spijkers een perfecte aanleiding om dieper in te gaan op de plaatsing van…
Kalpentijn: een stukje VOC tussen straathonden en klapperbomen
Inleiding Tijdens onze huwelijksreis belandden mijn vrouw en ik onverwachts in Kalpitiya, een klein stadje aan de noordwestkust van Sri Lanka. Dit rustige vissersplaatsje, dat tegenwoordi[g vooral bekendstaat als kitesurfbestemming, herbergt een vergeten stukje Nederlandse geschiedenis. Vandaar dat het in vroegere tijden ook een Nederlandse naam had: Kalpentijn. Het Nederlandse Fort Kalpentijn was in 1667…
Petitie “red de studie Keltisch”
Geachte lezer, De studie Keltisch aan de Universiteit Utrecht, die sinds 1923 bestaat, dreigt per 2027 te verdwijnen door bezuinigingen binnen de faculteit. Hiermee zouden niet alleen waardevolle wetenschappelijke kennis en expertise verloren gaan, maar ook de carrières en levens van de docenten en onderzoekers die zich aan deze opleiding hebben verbonden. Wij roepen u…
Hou stil, je hoogheid, tot ik uitgesproken heb!
Het is vrij zeldzaam dat in teksten uit de zeventiende en achttiende eeuw de boerenstand aan het woord wordt gelaten. Het is nog zeldzamer dat zo’n stem tegen één van de machtigste mannen van het land was gericht. Vandaar deze blogpost over een bijzondere anekdote, neergepend in het dagboek van de Bommelse predikant Kist (1794-95).…
Het Nederlands in 2220: drie scenario’s
Deze tekst is een aangepaste versie van een artikel dat in 2019 in het tijdschrift Neerlandia verscheen Tijdmachine De deur gaat open. Met veel gesis wordt de lucht uit de luchtsluis geblazen. Een zonderlinge figuur stapt uit een zonderlinge capsule. Op een schermpje boven de deur van de capsule knippert het jaartal “2220”. We besluiten…
boekbespreking “Het IJzeren Veulen”
Ik wist van tevoren dat ik geen spijt zou krijgen van mijn laatste impulsaankoop want het fictiedebuut van historicus Enny de Bruijn ligt geheel in mijn straatje: een moordmysterie geïnspireerd door een historisch rechtbankdossier dat zich afspeelt op het zeventiende-eeuwse platteland? Count me in! Als taalhistorisch onderzoeker met een voorliefde voor plattelandsgeschiedenis en vroegmoderne processtukken…
Er is iets fout gegaan. Ververs de pagina en/of probeer opnieuw.
Mijn blog volgen
Krijg nieuwe content direct in je mailbox.
Schatten van het Nederlands 